مقدمه
بهترین جاذبه های تاریخی در قزوین
قزوین، یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی ایران، دارای جاذبه‌های بسیاری است که بازدیدکنندگان را به خود جذب می‌کند. این شهر که زمانی پایتخت ایران بوده، مجموعه‌ای از آثار تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده است که هر کدام داستانی از گذشته‌های دور را روایت می‌کنند. از کاروانسراهای قدیمی تا کاخ‌های باشکوه و مساجد تاریخی، هر یک از این جاذبه‌ها نه تنها زیبایی خاصی دارند بلکه نمایانگر بخشی از هویت و تاریخ غنی این سرزمین هستند. در این مقاله، به معرفی برخی مکان های تاریخی قزوین پرداخته‌ایم تا شما را با دیدنی‌ترین مکان‌های این شهر آشنا کنیم و سفر شما به قزوین را به یادماندنی‌تر سازیم.
لیست مکان های تاریخی قزوین
در این قسمت ما به معرفی بهترین جاذبه های تاریخی در قزوین اشاره میکنیم که عبارتند از :
1 – کاخ چهلستون قزوین
- این کاخ زیبا که به دوره صفویه برمی‌گردد، از جمله مهم‌ترین بناهای تاریخی قزوین است. معماری منحصربه‌فرد و تزئینات داخلی آن، چشم هر بازدیدکننده‌ای را خیره می‌کند.
- کاخ چهلستون قزوین، با مساحت حدود ۵۰۰ مترمربع، در دو طبقه ساخته شده و قدمت آن به اواسط قرن دهم هجری قمری و دوره صفوی بازمی‌گردد. این کاخ، تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی شاه تهماسب است و در سال ۱۳۳۴ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد. در سال ۱۳۸۳، کاخ چهلستون به موزه خوشنویسی قزوین تبدیل شد. این کاخ به شکل هشت گوشه ساخته شده و هر طبقه آن شامل تالار و اتاق‌های کوچک است.
- کاخ چهلستون قزوین با تزیینات متنوع، کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فرد، نقاشی‌های تاریخی و گچ‌بری‌های خاص، یکی از جاذبه‌های دیدنی قزوین است که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. ارتباط این کاخ با مجموعه دولتخانه صفوی از طریق تونل‌های زیرزمینی، آن را شگفت‌انگیزتر می‌سازد.
- این عمارت در میدان آزادی (سبزه میدان) شهر قزوین و در باغی به نام باغ سعادت قرار دارد.
2 – کاروانسرای سعدالسلطنه
- یکی از بزرگترین کاروانسراهای شهری ایران، کاروانسرای سعدالسلطنه است که در دوره قاجار ساخته شده است. این مجموعه با داشتن حجره‌ها، بازارچه‌ها و حیاط‌های متعدد، مکان بسیار جالبی برای بازدید و خرید سوغات است.
- این بنای باشکوه و کهن که از دوران قاجار باقی مانده و از حوادث مختلف جان سالم به در برده، به دستور سعدالسلطنه، حاکم وقت قزوین، ساخته شده است. بر فراز آن یک گنبد بزرگ با کاشی‌کاری‌های زیبا قرار دارد و در اطراف این گنبد مرکزی، چهار گنبد کوچک نیز به چشم می‌خورد. در راهنمای گردشگری قزوین، این کاروانسرا محبوبیت زیادی دارد.
- مساحت کاروانسرای سعدالسلطنه بیش از شش هکتار است و یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده ایران محسوب می‌شود. این بنا از آجر ساده ساخته شده و دارای درها و پنجره‌های چوبی و ظریف است. کاروانسرای سعدالسلطنه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که از جمله آن‌ها می‌توان به حیاط، آبراه فیروزه‌ای، سرای قیصریه و چارسوق اشاره کرد.
3 – مسجد جامع قزوین
- مسجد جامع قزوین یا مسجد عتیق، یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین مساجد جهان اسلام به شمار می‌رود. این مسجد بر روی آتشکده‌ای از دوران ساسانی بنا شده و یکی از جاذبه‌های دیدنی قزوین است. مسجد جامع عتیق در اواخر قرن دوم هجری قمری و به دستور هارون‌الرشید عباسی ساخته شد. بخشی از این مسجد در حمله مغول‌ها تخریب شد، اما در دوره‌های بعدی بازسازی گردید.
- بازدید از این مسجد به معنای مشاهده تلفیق هنر و معماری چندین دوره مختلف است. از قرن دوم هجری قمری تا دوران قاجار، این بنا داستان‌های زیادی برای گفتن دارد. کتیبه‌های خط کوفی و ثلث که در مسجد دیده می‌شود، نمونه‌های شگفت‌انگیزی از این هنرها هستند. مسجد عتیق با وجود حوادث تاریخی، همچنان پابرجاست و به نظاره نشسته است.
- در گذشته، این مسجد دارای درهای متعددی بود که هر کدام ایوانی اختصاصی داشت، اما اکنون تنها دو در دارد. بزرگترین ایوان مسجد، ایوان جنوبی آن است که از شاهکارهای معماری ایرانی به شمار می‌رود و توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است. در سال ۱۳۹۲، سازمان میراث فرهنگی استان قزوین ضمن بازسازی مناره غربی، موزه سنگ و سفال را در شبستان این مسجد افتتاح کرد. در این موزه، انواع اُرسی‌ها، سفالینه‌ها، گچ‌بری‌ها، کاشی‌ها و سنگ‌نگاره‌ها به نمایش گذاشته شده‌اند.
4 – مجموعه تاریخی و فرهنگی عالی قاپو
- این مجموعه شامل چندین بنای تاریخی از جمله دروازه عالی‌قاپو و عمارت عالی‌قاپو است که در دوره صفویه ساخته شده‌اند. این مکان علاوه بر ارزش تاریخی، مکانی دل‌نشین برای گردش و تفریح است.
- سردر عالی‌قاپو یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین بناهای تاریخی قزوین است که با ارتفاع 17 متری از سطح زمین ساخته شده است. این ایوان رفیع با تاق‌نماهای زیبا و تزئینات منحصر به فرد شامل کاشی‌کاری و گچ‌بری‌های بی‌نظیر، جلوه‌ای خاص دارد. بر بالای درب چوبی سردر، کتیبه‌ای به خط ثلث قرار دارد که توسط علی رضا عباسی، خوشنویس نامدار عصر صفوی نوشته شده است.
- در کنار سردر عالی‌قاپو، دو گوشواره‌مانند وجود دارند که وظیفه برقراری ارتباط بین سردر و سایر بخش‌ها را داشتند. در بخش غربی بنا، دو اتاق برای استراحت و اقامت نگهبانان ساخته شده بود، و در بخش شرقی یک رخشوی‌خانه وجود داشت. این طراحی هوشمندانه و معماری زیبا، سردر عالی‌قاپو را به یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی برجسته قزوین تبدیل کرده است.
5 – حمام قجر
- حمام قجر یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های عمومی قزوین است که در دوران صفویه ساخته شده است. این بنا اکنون به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده و بازدید از آن می‌تواند شما را با فرهنگ و آداب و رسوم مردم این منطقه آشنا کند.
- حمام قجر در دوران خود کاربرد بسیاری داشت و بسیاری از مردم شهر برای استحمام از آن استفاده می‌کردند. با گذشت زمان، این حمام از رونق افتاد و به مدت طولانی به فراموشی سپرده شد. در نهایت، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین آن را خریداری کرده و مورد مرمت قرار داد.
- مساحت حمام قجر حدود ۱,۰۴۵ متر مربع است و شامل دو بخش جداگانه زنانه و مردانه می‌شود؛ به این ترتیب، زنان و مردان می‌توانستند در یک بازه زمانی از حمام استفاده کنند. مانند سایر حمام‌های سنتی ایرانی، حمام قجر نیز از سه بخش اصلی سربینه، میان‌در و گرم‌خانه تشکیل شده است. طراحی معماری این حمام‌ها بر اساس اصول طب سنتی صورت گرفته، به‌گونه‌ای که از سربینه تا گرم‌خانه، دما و رطوبت به‌تدریج افزایش می‌یابد.
- در اصلی حمام به سمت جنوب باز می‌شود و با راه‌پله مارپیچی به سربینه متصل می‌شود. در دیگری نیز از سمت غرب به حمام راه داشته که احتمالا مخصوص بانوان بوده است.
6 – کلیسای کانتور
- کلیسای کانتور یا برج ناقوس یکی از خاص‌ترین جاذبه‌های دیدنی قزوین است. این کلیسای کوچک و زیبای ارتدکس به دوره قاجار بازمی‌گردد. داستان ساخت این کلیسا به زمانی برمی‌گردد که شاه قاجار پس از سفر به اروپا تصمیم به ساخت جاده‌هایی در ایران گرفت.
- احداث جاده بندر انزلی به قزوین به یک شرکت روسی واگذار شد و روس‌ها برای انجام مراسم مذهبی خود، این کلیسا را ساختند. ساختمان کلیسا کاملاً با آجر قرمز لعابدار پوشیده شده و نمای بیرونی آن با ستون‌های تزئینی زیبایی آراسته شده است. به همین دلیل، کلیسای کانتور در میان بناهای تاریخی قزوین جایگاه ویژه‌ای دارد. دو گوشه طبقه اول برج ناقوس دارای ستون‌نماهای بزرگی مانند نمازخانه است، اما در طبقه دوم برج، چهار ستون در چهار گوشه با فاصله‌ای از دیوارها قرار گرفته‌اند.
- علاوه بر نورگیرهای نمازخانه، برج ناقوس نیز نورگیرهایی دارد. این کلیسا در بلوار مدرس شهر قزوین قرار دارد.
7 – بقعه پیر تاکستان
- این بقعه که در شهرستان تاکستان قرار دارد، یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های استان قزوین است. بنای آرامگاه و محیط آرام آن، هر ساله زائران و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.بنای تاریخی بقعه پیر در تاکستان یکی از نمونه‌های مهم و باستانی تمدن کهن ایرانی به شمار می‌رود که از دوره‌های گذشته به یادگار مانده است. این بقعه در جنوب شهر تاکستان و در یک محوطه وسیع جنگلی، که بعدها به صورت پارک در آمد و پیش از آن هم گورستان بود، و نیز در مجاورت تپه باستانی «خله کوه قر» قرار دارد. بقعه پیر با آجر چینی و بندکشی‌های نمای آن و تزئینات و سازه آجری در بالای سر در ورودی، از بناهای مستحکمی است که به بناهای سلجوقی شباهت دارد.
- با توجه به عکس‌ها و نقشه‌های موجود از بقعه پیر تاکستان، می‌توان برداشت کرد که این بقعه خارج از حصار شهر قرار داشته است. دلیل این موضوع ممکن است دو چیز باشد: یکی اینکه قبل از ورود به شهر، افراد به مقام پیر ادای احترام می‌کردند و پس از کسب اجازه وارد شهر می‌شدند، و دیگری اینکه پس از خروج از شهر به قصد سفر، به روح پیر درود می‌فرستادند. این مقبره در لیست آثار ملی ایران جای گرفته است.
- نقشه بنا به شکل چهارگوش است و طول اضلاع خارجی آن 6.5 متر و در داخل حدود 4.40 متر است. بر روی سقف این بنا گنبدی دیده می‌شود که به وسیله چهار سه‌کنج بر روی ساختمان سوار شده است. این بنا دارای تزئینات زیادی نیست و نمایی ساده و مستحکم دارد. ورودی بنا بسیار کوتاه است، به طوری که هنگام ورود به بنا نیاز است کمی سر را خم کرد که این امر به نشانه احترام به فرد متوفی است.
این جاذبه‌های تاریخی تنها بخشی از دیدنی‌های فراوان قزوین هستند که هر کدام با داستان‌ها و زیبایی‌های خاص خود، تجربه‌ای بی‌نظیر از سفر به این شهر تاریخی را برای شما رقم خواهند زد.
جمعبندی
در این مقاله به معرفی بهترین جاذبه‌های تاریخی قزوین پرداخته‌ایم. قزوین، با تاریخ غنی و معماری منحصربه‌فرد خود، یکی از شهرهای مهم ایران از نظر آثار تاریخی است.هر کدام از این بناها با زیبایی و ارزش تاریخی خود، نمایانگر دوره‌های مختلف تاریخ و فرهنگ ایرانی هستند.
بازدید از این مکان‌های تاریخی به شما فرصتی می‌دهد تا با گذشته پرافتخار این شهر آشنا شوید و از زیبایی‌های معماری آن لذت ببرید. اگر شما نیز تجربه‌ای از بازدید این مکان‌ها دارید، خوشحال می‌شویم که با ما در میان بگذارید.